Palabreru estremeñu II

En esta carrehilera de vozis estremeñas sentías en Badajó, s’asseñala la presencia de vozis del norti comu pipu o aperguñau (por causa dela presencia de familias del norti ena cidá). Tamién s’án de reparal palabras de naceru portugués comu fridiñu, de la parti d’Abuquerqui comu es sinapismu o vozis cultas con una velución particulal comu curnicopia (cornucopia en castillanu).

Alcontramus espigaeras enteressantis comu el dela palabra tifal, que dimana d’atisbal tras de perdel la a- prencipal -cosa corrienti porque esti prefixu detalla la partecipación del sujetu ena ación del verbu- i de hundil-si los soníus dela essi aspirá i dela be nuna efi.

aguzalapi. m sacapuntas.
alcandora. adj mujer cotilla.
ancá, encá. adv en casa o a casa.
andanciu. m contagio o período en el que se produce.
andi. adv donde, adonde.
aparenti. adj (dicho de un objeto o persona) adecuados para una determinada tarea.
aperguñau, -á. adj apelmazado, compacto.
apopal. tr mimar. 2. acurrucar.
arrebujal. tr revolver. 2. envolver.
a ruchi. loc adv con poco dinero, sin blanca.
arvilla. f guisante.
atacal. tr meter los faldones de la camisa, los harapalis, por dentro de los pantalones.
atontolinau, -á. adj persona muy atontada.
avial. tr apañar. 2 preparar. 3 arreglar.
avíu. m apaño.
bisarmu. m se dice de la persona que anda sigilosamente y aparece de repente, sin haber hecho ruido.
bucheta. f hucha.
cabeti. m cordón.
cachaça. f parsimonia.
carganti. adj persona demasiado insistente, pesada.
cava. m maletín de estudio o trabajo.
changau, -á. adj estropeado.
chineru. m armario de cocina.
chirichi. adj voz usada cariñosamente con los niños, que quiere decir tonto, falto de juicio.
chobu, -a. adj zurdo.
contra. prep usada al comienzo de ciertas oraciones del tipo contra más comes, más gordo estás.
contri. ver contra.
cucharru. m pila para lavar la ropa.
culebrilla. f figura del rayo en el cielo cuando hay tormenta.
curnicopia. f persona fea.
çurrapa. f restos, desechos.
desapartau, -á. dícese de un objeto que se encuentra lejos o separado de otro. 2. persona que ha dejado de vivir con otra por haberse roto una relación amorosa.
despelujal. tr despeinar, revolver el pelo.
embarral. tr enjalbegar la pared.
embraçá. f embarazada.
engurruñal. tr arrugar.
escachurral. tr aplastar, reventar.
escusau, -á. adj persona entrometida, demasiado curiosa.
estijeras. f pl tijeras.
farragua. adj persona desarreglada, con la ropa descolocada.
fresquera. f nevera, frigorífico.
fridiñu. m judía pinta.
furulal, furrulal. intr funcionar un aparato.
gomital-si. prn vomitar.
guial. tr conducir [un vehículo].
harapal. m pl faldones de la camisa.
hartal. tr hartar.
hedel. tr oler mal, apestar, heder. 2. odiar, detestar.
huerti. adj fuerte.
huil. intr huir.
humal. tr fumar.
humu. m humo.
humeal. intr humear, echar humo.
hurguiña. adj persona entrometida, curiosa. 2. persona inquieta y apresurada.
huta! interj usado para azuzar a los perros.
hutal. tr azuzar a un perro para que ataque.
jaluseal. intr andar picoteando.
jaluseu. m picoteo, acción de jaluseal.
jalusu, -a. persona a la que le gusta picotear y andar comiendo de aquí y de allá.
lecheru, -a. adj persona con mal genio.
matanceru, -a. persona encargada de dar muerte al puerco en la matanza.
morgañu. m tipo de araña con las patas largas y el cuerpo pequeño.
novieru, -a. adj persona amiga de tener novio o novia, que gusta de emparejarse.
pacencia. f paciencia.
panoja. f dinero, pasta.
peba. f pepita, pipa.
pínfanu. m mosquito.
pintiparau, -á. adj dicho sobre todo de una persona, que es muy parecida a otra.
pipu. m pepita de un fruto.
presa. f trozo de carne de un guiso.
privá. f boñiga.
puxiedi. adj antipático, repelente.
querindonga. f amante, querida.
quiriqui. m mechón de pelo difícil de peinar.
regueríu. f regadío.
ressenciu. m aire fresco y húmedo del amanecer o el anochecer.
risoriu, -a. adj persona ridícula, hazmerreír. 2. Situación graciosa.
sinapismu. m dicho de una persona pesada, cargante. 2 situación cargante o molesta.
téntigu, -a. perseverante. 2. dicho de una persona leal, digna, auténtica. 3. puntual, que llega a la hora. 4. pesado, insistente.
tifal. tr vigilar, estar atento para ver o enterarse de algo.
tovalla. f toalla.
vagal. intr dar tiempo.
zagal, -a. muchacho, -a.
zorrera. f dícese del ambiente irrespirable, viciado.

Deja una respuesta

Introduce tus datos o haz clic en un icono para iniciar sesión:

Logo de WordPress.com

Estás comentando usando tu cuenta de WordPress.com. Salir /  Cambiar )

Imagen de Twitter

Estás comentando usando tu cuenta de Twitter. Salir /  Cambiar )

Foto de Facebook

Estás comentando usando tu cuenta de Facebook. Salir /  Cambiar )

Conectando a %s